De zorg heeft leiders nodig die met chaos durven omgaan
In zijn keynote lezing op het jaarcongres HRM in de zorg benadrukt Peter Langenbach, voormalig bestuurder van het Maasstad Ziekenhuis en huidige directeur van Zilveren Kruis, de noodzaak van een andere vorm van leiderschap in de zorg. Ondanks de hoge internationale waardering voor de kwaliteit van de Nederlandse gezondheidszorg, staat de sector voor aanzienlijke uitdagingen, waaronder personeelstekort en verzuim. In deze samenvatting van de keynote ontdek je waarom Peter pleit voor leiders die de chaos omarmen, buiten hun comfortzone treden en het algemene belang boven dat van hun organisatie stellen.
Als het gaat om de kwaliteit van zorg staat Nederland in de top 10 van de wereld. We behoren samen met landen als Noorwegen en Australië tot de best presterende landen.
Toch kent de zorgsector grote knelpunten, waarbij geld al lang niet meer het grootste probleem is. Dat is namelijk het vinden en binden van medewerkers. Het verzuim is, zeker na de heftige Covid-periode, enorm hoog. Door de hoge werkdruk vallen zorgmedewerkers uit en de uitstroomcijfers dalen maar niet.
Er is dus veel aan de hand in de zorg. Zorgorganisaties gaan op dit moment door een periode van chaos en zijn op zoek naar de juiste transformatie. Om met chaos om te kunnen gaan en een weg hierin te vinden, is een andere vorm van leiderschap nodig.
Goed leiderschap maakt het verschil
De zorg heeft leiders nodig die de chaos erkennen en buiten hun comfortzone durven gaan. Leiders die het grotere belang zien en hun eigen organisatie ondergeschikt willen maken aan het belang van de regio. Goede leiders kijken onder andere naar het belang van inwoners en samenwerkingen in de regio.
Wanneer leiders blijven doen wat ze deden en vooral vanuit het belang van hun eigen organisaties blijven denken en doen, verandert er niets én neemt de ‘crisis’ in de zorg alleen maar verder toe. We hebben elkaar nu juist keihard nodig. We moeten samen op zoek naar oplossingen om de zorg toegankelijk en betaalbaar te houden. Het Integraal Zorg Akkoord (IZA) kan hierin dé gamechanger zijn en alle zorgpartners en gemeenten en welzijnsorganisaties doen mee. Met het IZA werken we integraal samen, over domeinen heen. Zorg, welzijn en gemeenten zoeken samen naar de best passende oplossingen voor hun inwoners. Het is belangrijk dat we aan de voorkant investeren in het welzijn van inwoners. Zo hebben zij op langere termijn minder zorg nodig.
In alle plannen die hiervoor nu regionaal opgesteld worden, mag er meer aandacht uitgaan naar de zorgprofessionals in de huidige arbeidsmarkt. Zij zijn degenen die de plannen moeten dragen en uitvoeren en hebben dus een belangrijke rol bij het kunnen behalen van successen. Het is daarom van het allergrootste belang dat zorgprofessionals werkgelukkig zijn en blijven. Voor hen is het nu belangrijk dat hun leiders de chaos erkennen. Dat geeft rust en moed om door te gaan.
Mensen doen niet wat je zegt, mensen doen wat je doet
Belangrijke leiders in zorgorganisaties zijn degenen die de teams aansturen, de HR-afdelingen en de bestuurders. Het gaat om iedereen die het goede voorbeeld kan geven en medewerkers mee kan nemen op een boeiende reis door de chaos.
Goede leiders zijn zichtbaar in de organisatie, hebben goed contact met de werkvloer en zorgen ervoor dat medewerkers gezond en gelukkig aan het werk kunnen blijven. Mooie voorbeelden hiervan zijn de mogelijkheid voor een wandeling onder werktijd, het inkorten van vergadertijden en het aanbieden van workshops over leefstijl.
Kortom, het is tijd voor leiders in de zorg om op te staan, de chaos te omarmen en samen met alle medewerkers op zoek te gaan naar een nieuw evenwicht. Alleen dan kom je verder.
Leadership, like swimming, cannot be learned by reading about it.
Henry Mintzberg
Dit artikel is een samenvatting van de keynote lezing van Peter Langenbach - Jaarcongres HRM in de zorg - 19 september 2023
